تجارت پرسودی که بوی گند می داد
به گزارش وبلاگ یاهو، بوی نامطبوع و گاه تهوع آوری که از کوچه پس کوچه های تهران قدیم به مشام می رسید تنها یک علت داشت، و آن چیزی نبود جز روش غیراصولی دفع فاضلاب که به مشکل اصلی بلدیه تهران هم تبدیل شده بود.
به گزارش همشهری آنلاین، تهران فاضلاب نداشت. نه تنها تهران بلکه بحث نبود فاضلاب و مسائل ناشی از آن همه کشور را درگیر نموده و عامل اشاعه بیماری های زیادی هم بود. ویلم فلور، تاریخ شناس و ایران شناس معروف هلندی که سال ها درباره تاریخ شرق به خصوص ایران تحقیق نموده است، در این باره می نویسد: هر چند بسیاری از خانه ها آبریزگاه داشتند، اما دفع فضولات به شیوه ای غیربهداشتی انجام می شد، درنتیجه، خود شهر ها و روستا ها اغلب همانند چاه فضولات روباز جلوه می کردند.
یاکوب ادوارد پولاک پزشک معروف دوران قاجار که در زمان امیرکبیر به ایران آمده بود، عامل اصلی بسیاری از بیماری های واگیردار را مسائل دفع فاضلاب می دانست.
او در سفرنامه خود در باره ایران می نویسد: در تهران و برخی شهر ها هم برای دفع فاضلاب چاه حفر می شد که بهداشتی تر از شیوه رایج در شهر های دیگر بود، اما مسائل دیگری از نظر بهداشتی ایجاد می کرد. معمولاً در خانه های تهران یکی، دو چاه به عمق 15 تا 11 متر می نمایند و همین که این ها پر شد چاه های دیگری حفر می نمایند، چون خاک تهران رسوبی و قابل نفوذ است، سرایت محتویات این چاه ها به آب های نوشیدنی و آب انبار های خانگی و حوض ها بدبختی های زیاد ایجاد می نماید.
تجارت پرسود دفع فاضلاب
بااین حال برای برخی ها همین روش های اشتباه دفع فاضلاب پرسود هم بود. ویلم فلور در این باره می نویسد: برخی از کشاورزان با الاغ های خود به شهر می آمدند و فضولات و کثافات را بار الاغ می کردند و با خود می بردند تا به عنوان کود در مزارع کشاورزی از آن استفاده نمایند. انتقال فاضلاب به بیرون شهر به وسیله گروه ویژه ای به نام کناس انجام می شد که از این طریق امرارمعاش می کردند.
آنان حتی به دولت نیز بابت این کار مالیات می پرداختند، زیرا دفع فاضلاب یک سرمایه گذاری پرسود بود. حق پاک سازی مستراح های عمومی بالا بود. برای مثال (سرویس بهداشتی) مسجد شاه تهران با 40 مستراح، دارای سرقفلی ای معادل حداقل 30 هزار تومان در سال بود. البته این پول به جیب رفتگران فاضلاب نمی رفت و بیشتر کسانی که آن ها را استخدام نموده بودند، پول ها را می گرفتند.
منبع: فرارو